H θεραπεία με ραδιοσυχνότητες είναι μια ελάχιστα παρεμβατική, μη χειρουργική τεχνική, με αυξανόμενη χρήση στις παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος που σκοπό έχει την μείωση του πόνου για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι ραδιοσυχνότητες (RF, Radiofrequency) καταλύουν ( καταστρέφουν, ablation) τα νεύρα του πόνου στις περιοχές που πάσχουν (π.χ στο γόνατο). Με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο πόνος και βελτιώνεται η λειτουργικότητα.
Οι ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται στις ορθοπεδικές παθήσεις έχουν εύρος συχνοτήτων 400-500 khz.
Μια συσκευή ραδιοσυχνοτήτων αποτελείται από την πηγή (κύρια συσκευή), τον καθετήρα (βελόνα) που φθάνει στην περιοχή της βλάβης δια του δέρματος και μία γείωση στο δέρμα του ασθενούς.
Η θεραπεία RF μπορεί να γίνει υπό τοπική αναισθησία, σε χώρο οργανωμένου ιατρείου, δεν απαιτεί νοσηλεία, διαρκεί περίπου 30-40 λεπτά της ώρας και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του αμέσως μετά.
Η βελόνα εφαρμογής των ραδιοσυχνοτήτων είναι πολύ λεπτή και πρακτικά ανώδυνη μετά την έγχυση του τοπικού αναισθητικού. Η θεραπεία απαιτεί απεικόνιση για την ακρίβεια τοποθέτησης της βελόνας με βοήθεια ακτινοσκόπησης, αξονικού τομογράφου ή υπερηχογράφου.
Υπάρχουν τρία είδη RF για τις παθήσεις του μυοσκελετικού.
- Συμβατικό RF
- Παλλόμενο RF
- Cooled RF
Ο θεράπων ιατρός θα επιλέξει το κατάλληλο είδος RF ανάλογα με την περίπτωση του ασθενούς, την εμπειρία του και τις συνθήκες (π.χ νοσοκομείο ή ιατρείο)
Πότε συνιστάται η θεραπεία RF
Η θεραπεία RF συνιστάται:
- Σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής ( π.χ φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία, τοπικές ενέσεις).
- Σε αδυναμία να προχωρήσουμε σε χειρουργική επέμβαση (λόγω της κατάστασης υγείας του ασθενούς ή όταν δεν είναι επιθυμητή).
- Σε περιπτώσεις αποτυχίας της χειρουργικής επέμβασης να μειώσει τον πόνο (π.χ επώδυνη αρθροπλαστική γόνατος χωρίς αιτία που μπορεί να προσδιοριστεί)
Ο τυπικός ασθενής που θα ωφεληθεί, είναι αυτός που πάσχει από μέτρια ή σοβαρή οστεοαρθρίτιδα γόνατος, παρουσιάζει εμμένοντα πόνο παρά τη φαρμακευτική αγωγή και τις ενδαθρικές ενέσεις και δεν μπορεί (για λόγους υγείας) ή δεν επιθυμεί να χειρουργηθεί.
Αξίζει να τονισθεί πως η νευρική κατάλυση με ραδιοσυχνότητες στο γόνατο, σκοπό έχει να μειώσει τον πόνο. Δεν έχει κάποια επίδραση στο οίδημα, την παραμόρφωση και την σταθερότητα του γόνατος. Συχνά όμως η μείωση του πόνου βελτιώνει την λειτουργικότητα (αυτά που μπορεί να κάνει κανείς).
Αποτελεσματικότητα
Μειώνει τον πόνο από λίγους μήνες ως ένα ή ενάμιση έτος και βελτιώνει την λειτουργικότητα.
Αυτό επιτυγχάνεται με διακοπή της λειτουργίας των αρθρικών νεύρων του μεταφέρουν το αίσθημα του πόνου γύρω από το γόνατο. Δεν επηρεάζονται τα κινητικά και τα υπόλοιπα αισθητικά νεύρα της περιοχής.
Πλεονεκτήματα
H νευρική κατάλυση με ραδιοσυχνότητες (RF ablation) για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
- Ασφαλής μέθοδος
- Δεν είναι χειρουργική, δεν απαιτεί τομή δέρματος
- Μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία και σε περιβάλλον ιατρείου υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση
- Έχει μικρό χρόνο αποκατάστασης και μπορεί να επιστρέψει κάποιος γρήγορα σε δραστηριότητες
- Μπορεί εύκολα να επαναληφθεί αν χρειαστεί
Αντενδείξεις
Ραδιοσυχνότητες δεν εφαρμόζονται σε ύπαρξη βηματοδότη ή απινιδωτή, εγκύους, επιμολυσμένες περιοχές, αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, ασταθείς αρθρώσεις
Επιπλοκές
Είναι γενικά ασφαλής τεχνική διότι γίνεται με απεικονιστική καθοδήγηση (π.χ υπερηχοραφικά) και έλεγχο νευροδιέγερσης. Η πιθανότητα επιπλοκών είναι πολύ μικρή και αυτές αφορούν μόλυνση, τοπικό αιμάτωμα, μούδιασμα στο δέρμα, εμμένοντα πόνο.
Προετοιμασία
Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Για λόγους ασφάλειας καλό θα ήταν ο ασθενής να έχει κάποιον συνοδό μαζί του για την επιστροφή του στην οικία του.
Οδηγίες μετά την θεραπεία
Συνιστάται σχετική ανάπαυση για 48 ώρες. Λήψη παυσίπονων (αν χρειαστεί) και παγοθεραπεία. Κατόπιν ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην προηγούμενη δραστηριότητά του.
Το αποτέλεσμα εκτιμάται σε λίγες εβδομάδες.
Η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί αν επανεμφανισθεί πόνος.
Βιβλιογραφία
- Carlos Rodríguez-Merchán, Alberto D Delgado-Martínez, Javier De Andrés-Ares. Upper and lower limb radiofrequency treatments in orthopaedics. EFFORT open reviews (2023), 8, 424-435
- Tran A & Gonzalez FM. Review of cooled radiofrequency ablation utilization for the treatment of symptomatic advanced knee arthritis and total knee arthroplasty. Skeletal Radiology 2023 52 941–949. (https://doi.org/10.1007/s00256-022-04058-w)
- Ghai B, Kumar M, Makkar JK & Goni V. Comparison of ultrasound guided pulsed radiofrequency of genicular nerve with local anesthetic and steroid block for management of osteoarthritis knee pain. Korean Journal of Pain 2022 35 183–190. (https://doi. org/10.3344/kjp.2022.35.2.183)
- Wu BP, Grits D, Foorsov V, Xu J, Tankha P & Bolash RB. Cooled and traditional thermal radiofrequency ablation of genicular nerves in patients with chronic knee pain: a comparative outcomes analysis. Regional Anesthesia and Pain Medicine 2022 rapm-2022. (https://doi.org/10.1136/rapm-2022-103693)
- Belba A, Vanneste T, Van Kuijk SMJ, Mesotten D, Mestrum R, Van Boxem K, Van Lantschoot A, Bellemans J, Van de Velde M & Van Zundert J. A retrospective study on patients with chronic knee pain treated with ultrasound-guided radiofrequency of the genicular nerves (RECORGEN trial). Pain Practice 2022 22 340–348. (https://doi.org/10.1111/papr.13088)
- Stake S, Agarwal AR, Coombs S, Cohen JS, Golladay GJ, Campbell JC & Thakkar SC. Total knee arthroplasty after genicular nerve radiofrequency ablation: reduction in prolonged opioid use without increased postsurgical complications. Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons. Global Research and Reviews 2022 6 e22.00125. (https://doi.org/10.5435/JAAOSGlobal-D-22-00125)
